Israëlisch museum wil uit Nederland geroofde Toramantel niet teruggeven
door Pim van den Dool
Het Israel Museum in Jeruzalem weigert een Toramantel die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederland is geroofd, terug te geven. De joodse gemeente in Leiden, de oorspronkelijke eigenaar, probeert al jaren om de mantel uit de achttiende eeuw terug te krijgen. Dat schrijft NRC Handelsblad vandaag.
„We hebben tot nu toe geen publiciteit gezocht”, zegt Malka Polak, voormalig voorzitster van de Leidse gemeente. „Nu hopen we dat de Nederlandse overheid zich ermee gaat bemoeien.” Directeur James Snyder van het Israel Museum laat weten dat zijn museum de bewaarder is van de culturele erfenis van de vooroorlogse joodse gemeenschappen.
Toen de oorlog uitbrak werden de religieuze voorwerpen van de Leidse gemeente met succes verborgen in het regionaal archief. Alleen de Toramantel was in 1936 uitgeleend aan het Joods Historisch Museum in Amsterdam. Daar werd de mantel door de nazi’s geroofd. Vier jaar geleden dook de mantel op in de collectie van het Israel Museum, dat na lang aandringen meldde dat het via de Jewish Cultural Reconstruction het eeuwigdurend bewaarrecht had gekregen.
Volgens conservator Julie-Marthe Cohen van het Joods Historisch Museum gaan “ook andere Israëlische en sommige Amerikaanse joodse musea” niet goed om met geroofde judaïca in hun collecties:
“Het Israel Museum heeft pas in 2007 en na druk van buitenaf een database gemaakt met ruim zevenhonderd voorwerpen zonder duidelijke herkomst die ze via Jewish Cultural Reconstruction hebben gekregen. Bovendien zitten er onvoldoende foto’s bij en is de beschrijving beperkt.”