News:

De gemeente Amsterdam hoeft Bild mit Häusern (1909) van Kandinsky niet terug te geven aan de erven Lewenstein. Dat heeft de Amsterdamse rechtbank woensdagmorgen bepaald.

De gemeente Amsterdam mag het schilderij Bild mit Häusern (1909) van Wassily Kandinsky in bezit houden. Dat is de consequentie van een woensdagmorgen gedane uitspraak van de rechtbank in de hoofdstad.

Erfgenamen van de vorige eigenaar hadden vernietiging geëist van een bindend advies van de Restitutiecommissie, die in 2018 een verzoek om teruggave van het schilderij afwees. De rechtbank wees alle eisen van de familie af en oordeelde dat de Restitutiecommissie haar werk op voldoende deugdelijke en zorgvuldige wijze heeft uitgevoerd.

Het geclaimde schilderij maakte voor de Tweede Wereldoorlog deel uit van de kunstverzameling van het echtpaar Lewenstein. Op 9 oktober 1940 kocht de gemeente het werk op een veiling voor 265 gulden en nam het op in de collectie van het Stedelijk Museum.

In 2012 vroegen de erfgenamen van het echtpaar de gemeente om teruggave van het schilderij, dat inmiddels een waarde heeft van tientallen miljoenen. Beide partijen besloten daarop gezamenlijk om de Restitutiecommissie van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen bindend advies uit te laten brengen over de vraag of het schilderij inderdaad aan de erfgenamen moest worden teruggegeven. Na vier jaar onderzoek concludeerde de commissie dat het schilderij niet hoefde te worden teruggegeven.

De erfgenamen waren het daar niet mee eens en stapten naar de rechter. Maar die stelt hen op alle punten in het ongelijk. Onder meer omdat betrokken partijen hebben beloofd zich bij zo’n bindend advies neer te leggen. Alleen als de inhoud en totstandkoming van het advies ernstige gebreken vertonen kan de rechtbank tot vernietiging besluiten.

De rechtbank concludeerde ook dat de erfgenamen niet hebben aangetoond dat er sprake zou zijn van partijdigheid en belangenverstrengeling bij de leden van de Restitutiecommissie. Hen werden banden met het museum verweten.

De advocaten van de erfgenamen lieten direct weten in hoger beroep te gaan tegen de uitspraak.

In een op 7 december verschenen adviesrapport voor minister Van Engelshoven (D66, OCW) werd kritisch geoordeeld over het huidige teruggavebeleid van oorlogskunst. Dat zou te formalistisch en onvoldoende empathisch zijn. De adviescommissie onder leiding van de jurist Jacob Kohnstamm concludeerde ook dat de belangenafweging zoals de commissie die onder meer in het internationaal bekritiseerd advies over het schilderij van Kandinsky heeft gehanteerd „op onderdelen afbreuk doet aan het na te streven rechtsherstel”.

English guide translation

The municipality of Amsterdam does not have to return Kandinsky's Bild mit Häusern (1909) to the Lewenstein heirs. The Amsterdam court decided that on Wednesday morning.

The City of Amsterdam is allowed to keep the painting Bild mit Häusern (1909) by Wassily Kandinsky. That is the consequence of a court ruling in the capital on Wednesday morning .

Heirs of the previous owner had demanded the annulment of a binding recommendation from the Restitutions Committee, which rejected a request for the restitution of the painting in 2018. The court rejected all of the family's claims and ruled that the Restitutions Committee had carried out its work in a sufficiently sound and careful manner.

The claimed painting was part of the Lewenstein couple's art collection before World War II. On October 9, 1940, the municipality bought the work at an auction for 265 guilders and included it in the collection of the Stedelijk Museum.

In 2012, the couple's heirs asked the municipality to return the painting, which now has a value of tens of millions. Both parties then jointly decided to have the Restitutions Committee of the Ministry of Education, Culture and Science issue binding advice on whether the painting should indeed be returned to the heirs. After four years of investigation, the committee concluded that the painting did not need to be returned.

The heirs did not agree and went to court. But they were found wrong on all counts. Partly because the parties involved have promised to comply with such a binding advice. Only if the content and preparation of the advice show serious defects can the court decide to set it aside.

The court also concluded that the heirs failed to demonstrate that there would be partiality and a conflict of interest among the members of the Restitutions Committee. They were accused of being associated with the museum.

The heirs' lawyers immediately announced that they would appeal against the decision.

In an advisory report for Minister Van Engelshoven (D66, OCW) published on 7 December, the current policy of restitution of war art was critically assessed . That would be too formalistic and insufficiently empathetic. The advisory committee, headed by lawyer Jacob Kohnstamm, also concluded that the weighing of interests as used by the committee, which, among other things, in the internationally criticized advice on Kandinsky's painting 'is in part detrimental to the aim of restoration of rights'.